PORZĄDEK
CNOTA (WARTOŚĆ/NAWYK): PORZĄDEK
Porządek to pewna logika – kierowanie się określonymi zasadami w odpowiedniej organizacji rzeczy, czasu, myśli i działania. Porządek oznacza ład, który daje spokój i pomaga w dokonywaniu wyborów (sens porządku).
Osoba uporządkowana zachowuje się zgodnie z logicznymi (ustalonymi i przyjętymi) zasadami, potrzebnymi do osiągnięcia określonego celu.
Porządek zewnętrzny (materialny – uporządkowane otoczenie i zaplanowane działanie) wpływa na porządek wewnętrzny (moralny – uporządkowana struktura myśli i uczuć – budowanie hierarchii wartości).
Atmosfera porządku materialnego jest dla dzieci bardzo ważna – każda rzecz powinna mieć swoje miejsce, każda rzecz powinna być użytkowana w odpowiedni sposób.
Organizacja rzeczy według pewnego logicznego porządku ma dwa CELE:
– rzeczy przechowywane w odpowiednim miejscu i w odpowiedni sposób użytkowane nie psują się i mogą dłużej nam służyć (zabezpieczenie rzeczy przed zniszczeniem),
– rzeczy posiadające swoje miejsce można łatwo w każdym momencie odnaleźć (pomaga realizować konkretne działania w konkretnych momentach),
– uczy szacunku wobec innych.
Co robić by dzieci porządkowały swoje rzeczy? (Co ułatwia utrzymanie porządku?)
Po pierwsze pokazać im jak wprowadzić porządek – jak organizować swoje rzeczy, jak z nich korzystać, a więc pomóc im i nauczyć je porządku. Po drugie być cierpliwym i wytrwałym w wymaganiu tego ustalonego porządku.
Dzieci powinny wiedzieć GDZIE jest miejsce każdej rzeczy (praktyka i estetyka).
Dobre ćwiczenie to pomoc rodzicom (branie udziału) w porządkach, np. w kuchni, łazience, na regale z książkami.
Dobrze jest im powiedzić KIEDY powinny odłożyć daną rzecz na swoje miejsce oraz zaplanować czas na sprzątanie. Zamiast kar i nagród najlepiej jest stworzyć w domu ogólną atmosferę odkładania rzeczy na swoje miejsce.
Dzieci powinny mieć również możliwość uzasadnienia dorosłym swojego systemu (zasad) porządkowania własnych rzeczy, gdy jest on odmienny od ich logiki organizacji porządku w domu.
Rodzice powinni wymagać aby już małe dzieci wypełniały serię czynności związanych z porządkiem. Będą to czynić z posłuszeństwa, choć należy im także wyjaśniać dlaczego istnieją pewne zasady aby mogły je zrozumieć i w przyszłości potrafić samodzielnie organizować swoje otoczenie.
Porządek materialny to także właściwa organizacja czasu.
Należy nauczyć dzieci:
– aby układały swoje zajęcia według priorytetów, nauczyć je jakie czynności są ważne w danym momencie,
– planowania pracy, szczególnie wtedy, gdy dana czynność wymaga dłuższego czasu i złożona jest z większej ilości zadań,
– używania kalendarza – by nie zapominać o ważnych wydarzeniach,
– koordynacji rutyny dnia codziennego z innymi zadaniami (czynnościami),
– gdy chodzi o zadanie, które można przerwać, by w przyszłości do niego powrócić, należy nauczyć je chowania rzeczy w odpowiednie miejsce, tak aby była możliwa kontynuacja przerwanego zadania,
– zaplanowania czasu na robienie rzeczy krótkich, prowizorycznych i mało przyjemnych, tak by dziecko nie zaniechało zrobienia ich w ogóle.
Obserwując najbliższe otoczenie i zachowanie dziecka – jak organizuje swoje rzeczy, jak się bawi i uczy, jak wyraża swoje myśli, jak wyglądają jego stosunki z innymi, możemy stwierdzić, czy dziecko jest uporządkowane zewnętrznie i wewnętrznie.