INTERAKTYWNE METODY NAUCZANIA kładą nacisk na aktywną twórczość, samodzielność dochodzenia do wiedzy, umiejętność zbierania i wyszukiwania informacji jak również udział w grupowym rozwiązywaniu problemów. Poniżej prezentujemy kilka ciekawych metod.
NAUCZANIE PROBLEMOWE
Na tą metodę składają się następujące elementy:
1. Postawienie problemu
2. Rozwiązywanie problemu
3. Sprawdzenie rozwiązania.
Nauczyciel organizuje i kieruje pracą uczniów tak, aby każdy uczeń brał czynny udział w rozwiązywaniu problemu. Stwarza sytuację problemową i pełni rolę mediatora.
Metoda skłania uczniów do poszukiwanych związków przyczynowo-skutkowych i czasowo-przestrzennych pomiędzy faktami i zjawiskami.
DRAMA
Jest to metoda oparta na działaniu spontanicznym, improwizowanym, które służy wewnętrznemu rozwojowi uczestnika. Polega na odgrywaniu ról. Uczeń jest sobą w nowej nieznanej dla niego sytuacji. Najprostszym sposobem bycia w roli jest rozmowa na określony temat w zespołach dwuosobowych. Innym wariantem dramy jest wywiad -oficjalny, bądź indywidualny, dwuosobowy lub w dużej grupie -zależnie od sytuacji. Innym rodzajem dramy jest pantomima, kiedy to uczeń przedstawia daną sytuację za pomocą ruchów, gestów, mimiki twarzy.
BURZA MÓZGÓW
Jest to najbardziej skuteczna metoda zgłaszania pomysłów i propozycji rozwiązania problemu. Składa się z następujących etapów:
1. Zapisanie problemu.
2. Wyjaśnienie, dlaczego dany problem dotyczy danej grupy.
3. Wyjaśnienie zasad burzy mózgów:
uwzględniony jest i zapisany każdy zgłoszony pomysł, podczas zgłaszania nie podlega on krytyce
każdy pomysł zapisany jest dokładnie tak jak został zgłoszony
należy zgromadzić jak największą ilość pomysłów
dopuszczalne jest zgłaszanie nowych propozycji wynikających z pomysłów dopiero co zgłoszonych
czas zgłaszania swoich pomysłów jest z góry określony i po jego upłynięciu nauczyciel przestaje zapisywać propozycje uczniów
4. Następnie nauczyciel prosi uczniów o zadawanie pytań wyłącznie wyjaśniających. Wyjaśnienia składają tylko uczniowie, którzy zgłosili pomysł.
5. Kolejnym etapem jest ocena przez uczniów zgłoszonych pomysłów. Wybiera się najtrafniejsze.
Zgłaszanie pomysłu przez ucznia pobudza jego wyobraźnię, zmusza do myślenia, przez co nasuwają mu się nowe pomysły, jednocześnie wyzwala to skojarzenia i pomysły innych uczniów.
PROJEKT
Jest to metoda stosowana w nauczaniu wielu przedmiotów, oznacza duże zadanie realizowane samodzielnie przez uczniów, lecz przygotowane i kontrolowane przez nauczyciela. Na ogół, ze względu na swój rozmiar, jest ono realizowane przez grupy uczniów, choć istnieją też projekty indywidualne.
Od tradycyjnego zadania domowego, projekt różni się przede wszystkim tym, że uczniowie samodzielnie zdobywają informacje o jakimś szerszym zagadnieniu, opracowują je nie tylko w formie pisemnej, a następnie prezentują innym.
Metoda ta:
rozbudza i rozwija zainteresowania uczniów danym zagadnieniem,
ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć,
rozwija umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji,
rozwija umiejętność krytycznego oceniania faktów i ich wiarygodności,
ćwiczy sposoby prezentacji zebranych materiałów np. w postaci eseju, rysunku, diagramu, wykresu itp.
przygotowuje do publicznych wystąpień,
przygotowuje do podejmowania decyzji grupowych i samooceny pracy.
Ciekawą propozycją związaną z zastosowaniem tej metody może być projekt pt. „Folder naszego miasta”. Uczniowie muszą tu nie tylko przedstawiać rys historyczny, lecz także wykonać zdjęcia, mapki, przeprowadzić wywiady z ciekawymi ludźmi.
PORTFOLIO – czyli „teczka”
Jest to prosta metoda, która może być stosowana w nauczaniu wielu przedmiotów. Można ją więc różnie definiować. Jako: – zbiór materiałów na określony temat – zbiór dokumentów, który dostarcza dowodów czyjejś wiedzy, umiejętności, możliwości – zbiór prac ucznia przedstawiający jego wysiłek, postęp lub osiągnięcia – dokumentacja pracy ucznia (lub grupy uczniów) wokół wybranego tematu – proces odzwierciedlenia, selekcji, racjonalizacji końcowej oceny połączonej z ostatecznym wynikiem tych czynników. Możliwość zastosowania tej metody są bardzo szerokie. Można ją stosować zarówno w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach średnich. Na pierwszych lekcjach po rozpoczęciu roku szkolnego nauczyciel powinien zapoznać uczniów z istota tej metody, określić zasady weryfikacji wyników pracy, dokonać podziału zadań lub zaakceptować ich wybór przez poszczególnych wychowanków.
Metoda ta pozwala na rozbudzenie zainteresowań uczniów nie tylko w czasie kompletowania teczki, lecz także pozwala rozszerzyć badaną problematykę poza wąsko rozumiany temat zadany do opracowania przez nauczyciela. Można ograniczyć podobieństwo poszczególnych teczek przez indywidualizacje zadań cząstkowych dla poszczególnych uczniów i premiowanie oryginalnych sposobów ich rozwiązania.
MAPA MYŚLI
Mapa myśli to szczególny rodzaj notowania, który ma na celu zwiększenie efektywności notatek. Mapy myśli są kolorowe. Mapy myśli są najlepszą formą uczenia się. Dzięki nim możemy szybko i skutecznie zapamiętywać.
Sporządzając notatki w sposób tradycyjny, aktywna jest jedynie lewa półkula mózgu, odpowiedzialna za myślenie logiczne, linearność, analizę, słowa i liczby. Dzięki użyciu oprócz słów i symboli także kolorów, rysunków oraz efektu trójwymiarowości uaktywnia się prawa półkula mózgu odpowiedzialna za wyobraźnię, rytm, postrzeganie przestrzenie, kolory i obraz całości a obie półkule synergicznie ze sobą współpracują.
Etapy tworzenia:
I Planowanie
Mapy myśli są przydatne do opisywania np. : części mowy. Najpierw na środku kartki piszemy symbol opisywanej przez nas rzeczy. Następnie dookoła niego dodajemy zadania do realizacji. Kolejne chmurki to cele.
II Rysowanie
Mapę myśli rysujemy na kartce poziomo ułożonej do nas, na jej środku piszemy temat. W kolejnych rozgałęzieniach piszemy innym kolorem a w kolejnych jeszcze innym, najlepiej, żeby na mapie znajdowały się 3 do 4 kolorów. Liniami łączymy powiązane ze sobą elementy mapy.
III Zasady sporządzania map myśli
1. Mapę myśli robimy na kartce formatu A4, najlepiej czystej, bez kratek i linii; kartkę układamy poziomo.
2. Temat notatki piszemy na środku kartki.
3. Posuwamy się od środka, na środku kartki są rzeczy najważniejsze.
4. Używamy słów-kluczy, stosujemy pojedyncze wyrazy, a nie całe zdania.
5. Piszemy wyraźnie drukowanymi literami.
6. Najpierw piszemy, potem podkreślamy to, co napisaliśmy.
7. Używamy kolorów, rysunków i symboli.
8. Piszemy estetycznie, dobrze się przy tym bawimy.
9. Dajemy naszym myślom płynąć swobodnie.
10. Piszemy w ciszy, potrzebna koncentracja.
Treść opracowana na podstawie artykułu: Iwony Zawada „Interaktywne metody nauczania”