Ocenianie kształtujące to sposób (strategia, metoda) stosowana przez nauczyciela podczas nauczania. Podstawowym celem stosowania tej metody jest stworzenie w klasie szkolnej atmosfery sprzyjającej uczeniu się i zmiana relacji pomiędzy uczniem a nauczycielem.
OK. zawiera kilka istotnych elementów:
1. Nauczyciel określa cele lekcji i przedstawia je uczniom, zrozumiałym dla nich językiem.
Przykład: Po tej lekcji będziecie umieli pomnożyć przez siebie dwie duże liczby.
2. Nauczyciel ustala i podaje uczniom kryteria oceniania, to znaczy na co będzie zwracał uwagę.
3. Nauczyciel formułuje pytania kluczowe związane z celem lekcji jak i życiem codziennym. Dzięki temu uczeń poznaje szeroka perspektywę omawianego problemu i zwiększa swoje zainteresowanie tematem.
4. Nauczyciel stosuje informację zwrotną dotyczącą pracy ucznia, która powinna:
wskazywać uczniowi dobre strony pracy oraz docenić to co uczeń już umie i potrafi;
pokazywać co wymaga poprawy i dodatkowej pracy;
wskazywać w jaki sposób uczeń ma pracę poprawić;
wskazywać w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.
5. Nauczyciel stosuje ocenę sumującą obok oceny kształtującej.
6. Nauczyciel stosuje techniki zadawania pytań, dzięki którym:
wydłuża się czas oczekiwania na odpowiedź (nie pyta znienacka);
wykorzystuje się błędne odpowiedzi i pytania uczniów do rozważań zmierzających do lepszego zrozumienia zagadnienia;
zachęca się do udzielania odpowiedzi poprzez np.: niekaranie za błędne wypowiedzi;
stosuje się zasadę niezgłaszania się na lekcji (daje wszystkim czas na przemyślenia);
daje możliwość konsultacji odpowiedzi w parach lub większych grupach;
kształci myślenie dywergencyjne (proces myślowy zakładający wiele punktów myślenia i obejmujący liczne możliwości problemu, bez troski o „poprawną’ odpowiedź i „logiczny” układ)
7. Nauczyciel wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską;
8. Nauczyciel współpracuje z rodzicami, zachęcając ich m.in. by pytali dzieci po powrocie ze szkoły czego się nauczyły, zamiast pytania jaką dostały ocenę.
Pozytywne strony wprowadzenia oceniania kształtującego wymieniane przez nauczycieli – praktyków:
– przeniesienie części odpowiedzialności za wyniki pracy na ucznia i jego dom rodzinny
– uczniowie nabywają umiejętność samodzielnego uczenia się
– indywidualizacja procesu nauczania
– zmiana relacji uczeń – nauczyciel na bardziej przyjazne
Treść opracowana na podstawie artykułu: Barbary Jastrzębskiej „Ocenianie kształtujące”